Fanatizm çok tehlikeli bir davranış biçimidir. Fanatikler, işlerine gelen hoşlarına giden her şeye aşırı düşkünlük gösterir, tutkularına sıkı sıkıya bağlıdırlar.
Fanatikler uzlaşmazlar, uzlaşma kültüründen yoksundurlar. İzledikleri yol bellidir; kavga ve şiddetli tartışmalarla karşı tarafa direnç göstererek üstünlük sağlama çabasına girerler.
Fanatikler sabit fikirlidirler, “benim dediğim doğru, senin dediğin yanlıştır…” mantığıyla kendilerini savunmaya kalkışırlar. Doğru ve gerçeklerin bilinmesine rağmen, “dediğim dedik, inatlaşma ve tahammülsüzlükler” fanatiklerin iliklerine kadar işlemiş bir kere, asla pes etmezler.
Bizim toplum genellikle çok yatkındır, bağımlıdır fanatizme. Rakipsizdir, liderliği kimseye kaptırmaz. Fanatikler sporda tuttukları takımın yenilgisini, kötü gidişatını, siyasette de gönül verdikleri bir siyasi partinin hatalarının eleştirilmesini hazmedemez, kürü körüne hiç vakit yitirmeden savunma mekanizmasını harekete geçirirler.
Fanatikler uyarı ve hatalara aldırmazlar. Onlar “üstünlük, kıskançlık ve çekememezlik” duygularının esiridirler. Bağnazlık, öfke, kızgınlık, gerginlik ve geçimsizlik fanatiklerin karakter yapılarında mevcuttur. Bu saplantıların etrafında döner dururlar.
Fanatiklik doğuştan mı? Yoksa çevrenin etkisinden mi kaynaklanıyor? Bu tartışma konusudur ama doğru ve gerçeklere “Nuh deyip peygamber dememek” hatalara toz kondurmamak, kolaycılığa kaçıp boşu boşuna direnç göstermek, hiçbir şeyi değiştirmez.
Fanatizme kurtarıcı gözüyle bakmak ve bir can simidi olarak ona sarılmak, bel bağlamak aslında insanın kendi kendini kandırmasından öteye gitmez. Fanatizme esir olmaktansa, iradeye hâkim olmak en geçerli yoldur.
