Belediyece onaylanan projeye, yapı ruhsatına ve imar mevzuatına uyularak yapılan binalar depremin etkisiyle ağır hasarlı hale gelmiş veya yıkılmıştır. Yeni yapılacak binalara eskisine göre belediye tarafından 2019 tarihli imar planına göre kat sınırlaması getirilebiliyor. Örneğin binanız depremden önce zemin artı üç kat olarak depremde yıkıldıysa yerine yapılacak binaya zemin artı iki kat izin verilebiliyor. Bu durumda depremden önce üçüncü katta oturanların hak kaybı ortaya çıkıyor, mülkiyet hakkı bir anda yok oluyor!
2019 tarihli imar planı olağan koşullarda hazırlanıp yürürlüğe girmiştir. Ancak öngörülemeyen, ön görülmesi beklenmeyen olağanüstü koşullar ortaya çıkmıştır. Depremin etkisiyle evleri iş yerleri ağır hasarlı hale gelen vatandaşlar, hayatın her alanında büyük mağduriyetler yaşıyorlar. Bunların binlercesi çadırlarda, konteynırlarda zor şartlarda yaşıyorlar. Barınma büyük bir sorun haline gelmiştir.
İnsanların Hayallerini Enkaz Altında Bırakmayın
Yıkılan binalarına yeniden yaptırmak isteyenlerin karşısına, 2019 tarihli imar planı engel olarak konulmamalıdır. Yerinde dönüşüm projesi TOKİ tarafından hayata geçirilirse, apartman sakinleri arasında fazla sorun yaşanmaz. Aksi halde apartmanda yaşayanlar fazladan daire peşinde koşma meyilline girebilirler. Depremzedeler bir an önce kaybettikleri konutlarına, iş yerlerine kavuşmak istiyor, yıkılan binaların enkazı altında kalan bu insanları, yıkılan hayallerinin enkazı altın da bırakmamak gerekir.
Depremzedelerin Dolandırılması Önlenmelidir
Dikkat edilmesi gereken bir konu da yerinde dönüşüm için Türkiye’nin dört bir yanından gelen ferdi müteahhitler ya da yüklenici kurumsal inşaat firmalarıdır. Bazı duyumlara göre ferdi müteahhitler ile şirketleşmiş yapı firmaları her mahallede sınırsız projeye talip olma eğilimdedirler. Yani kişisel olarak bir müteahhidin sermayesi ve belli bir zaman dilimi içinde yapacağı konut sayısı bellidir. Herkes maddi gücünün, inşaat ekipmanlarının ve personelinin üstünde proje vaat ederse ister kurumsal olsun ister kişisel, projeler yaşama geçmez, geçemez. Vatandaşlar inşaat başlamadan veya ilk temel atma sırasında alınan ön ödemelerle mağdur edilebilir daha açık bir ifadeyle dolandırılabilirler.
Elbet güven vermiş, marka olmuş, her dediğini yapmış kurumsal inşaat firmaları ile müteahhitleri tenzih etmek gerek. Ancak geneli bulanık suda balık avlayıp, depremzedelerin olmayan paralarını toplayıp, ortadan yok olabilirler. Bu yüzden depremzedeler, yerinde dönüşüm için güvenilir mahalli müteahhitleri ve kurumsal yapı firmalarını tercih etmelidirler…
Konuyla İlgili Bir Yasa Hazırlanmalı
Ayrıca ilgili bakanlıklar tez zamanda depremzedelerin ya da konut sahibi olacak yurttaşların mağduriyetini önleyici konuyla ilgili bir yasa hazırlanmalı, konut önden ödeme ve konut inşaat dolandırıcılığına, caydırıcı ağır cezai müeyyideler getirmeli ki zaten depremden dolayı morali ve ekonomisi bozulmuş insanlar daha da zora girmesin ve de en zor dönemlerinde dolandırılmasınlar.
TOKİ, akılcı projeleri hayata geçirirse. Sabit olacağına söz verdiği taksitleri arttırmaz, konutları yasal süreler içinde noksansız yani yeni konut sahibini memnun edecek bir inşaat performansı gösterip teslim ederse, vatandaşlar tarafından tercih edilir.
AB Kredileriyle Büyükşehir Belediyeleri de Toplu Konut Yapabilir
Avrupa Birliği’nden 10 yıl geri ödemesiz, düşük faizli alınabilecek konut projeleri ile özellikle Büyükşehir Belediyeleri de toplu konut yapabilir. Ayağı yere sağlam basan projeler, Avrupa Birliğinden destek alabilir, Büyükşehir Belediyeleri eliyle de uygun koşullu, uygun taksitli konutlar da hızla tüm il yani vilayet genelinde inşa edilebilir. Yerel yönetimler, TOKİ ve dürüst kurumsal inşaat firmaları ile ferdi, namuslu müteahhitler, İskenderun’umuzu, Hatay’ımızı ve depremden etkilenen diğer illerimiz ve ülkemizi sil baştan inşa edebilirler. Allah bizleri bu konularda iyilerle karşılaştırsın.
Ancak merkezi hükümetin, tüm olumsuz gelişmeleri ve sakıncaları önlemek adına konuyla ilgili bir yasal düzenleme yapması isabet olur. Aksi halde ilçemiz İskenderun, Hatay ve depremden zarar gören illerde, belli bir zaman dilimi içinde yüklü paralar toplayıp, ortadan kaybolan kişi ve kurumalara rastlayabiliriz…
