Önceki yazımızda, İşsizlik Fonu’nda biriken işçi parasının, hazine bonosu ve devlet tahvili olarak bütçe açıklarını kapatmada ve her türlü harcamada kullanılabildiğini aktarmıştık. Ayrıca GAP’a, yol inşaatına, istihdam sağlamaya kullanıldığını, biriken paranın nemasının hazineye gelir olarak kaydedilerek de “gasp edildiğini” bizzat Bakanların açıklamalarını aktarmıştık.
2008’de çıkarılan bir yasa ile işverenin ödemekle yükümlü olduğu sigorta primini 5 puan düşürdüklerini, aradaki farkın ise hazinece karşılanmasına karar verildiğini aktarmıştık. Hazine dedikleri ise, İşsizlik Fonu idi…
Yağmaya devam edelim… İşten atılan işçi için yaratılan fon, işe girene işverenin vermesi gereken maaş olmaya, yatırması gereken SGK primi olmaya, özel grupların istihdama katılmasında kaynak olmaya başladı. Genelge ile yasa delme dönemiydi bu.
2009’daki İŞKUR genelgesi ile 2008 prim gelirlerinin yüzde 30’una ‘aktif işgücü programları’ için el konulmaya başlandı. 2015 genelgesi oranı yüzde 50’ye çıkardı. Böylece 2015 sonunda 4 milyar 376 milyon lirasına el kondu.
İşbaşında eğitim parası da fondan oldu. Mart 2015’te çıkarılan torba yasa ile hallettiler. 18-29 yaş arası gençlere fondan ödenen 6 aylık maaş, torba yasa ile 12 maaşa çıkarıldı. En az 2 işçinin çalıştığı yerde “işbaşı eğitim programı” kapsamında alınan yeni işçinin maaş ve sigorta primi 6 ay fondan. 10 ve üzeri işçi çalıştıran yerde, çalışan sayısının yüzde 10’u kadar yeni işçinin ücreti ve sigorta primi yine 6 ay boyunca fondan.
Programa katılan işçiler teşvikten yararlanan işverence işe alınırsa sigorta primleri imalat sektöründe 42 ay, diğer sektörlerde 30 ay fondan.
18-29 yaş arası erkek ve 18 yaş üstü kadın için işveren primine destek, 31 Aralık 2020’ye uzatıldı. SGK primlerinin yüzde 20.5’u fondan sağlanacaktı.
Özürlülere iş için 2008-2016 arası fondan işverenlere aktarılan para 25 milyar lira idi. Tehlikeli ve çok tehlikeli işlerde çalışana mesleki yeterlilik kurs ücreti ve belge masrafı fondan… Kısa çalışma ödeneği (Ekonomik krizde üretimin durduğu aylarda üç ay maaş ödemesi) fondan…
Soma katliamında ölenlerin ailesine ve kurtulanlara 77 milyon 749 bin 573 TL, Ermenek katliamı için 2 milyon 567 bin 906 TL. Katliamın sorumlusu işverenler ve yasa dışı ihaleleri veren hükümet ödeme yapması gerekirken, yine fon yağmalandı. 4 Nisan 2015’te çıkarılan torba kanunla, İşsizlik Sigortası Fonu Yasası’na geçici 13. madde eklediler ve gerçekleştirdiler bu işi. Fonun paraları hâlâ yerine konmadı.
Ve “diğer giderler” adıyla nereye harcandığı belli olmayan 4 milyar 181 milyon TL. “Yağma Hasanın böreği” dedikleri bu mudur?
Bunlar olanlar. Bir de olacaklar var.
OHAL kapsamında çıkarılan 9 Şubat 2017 tarihli Kanun Hükmünde Kararname (KHK), fonun bir de KHK yoluyla yağmalanması idi. 2017’de istihdam edilen her işçi için işverenlere 733.4 TL destek verilecekti. Bunun 666.6 TL olan SGK primi İşsizlik Fonu’ndan.
İşsizin 11 milyar lirası. İşbaşı eğitim programına katılana bu yıl 11 ay süreyle 1.404 TL ödenecek. 300 bin kişi. Fondan ödenecek. İşsizin 5 milyar lirası daha. Toplum Yararına Çalışma Programı kapsamında 100 bin kişiye 9 ay boyunca asgari ücret. İşsizlik Fonu’nun 1.9 milyar lirası daha.
Mesleki eğitimin 100 bin kursiyerine günlük 20 lira harçlık. Fonun 700 milyon lirası daha. Katma değeri yüksek sektörlerde çalışacak 280 bin işçiye, ilk yıl asgari ücretin yarısı, ikinci yıl yüzde 25’i. Fonun 2.4 milyar lirası daha. Böylece sadece 2017 senesinde işsizin parasından işverenlere aktarılacak para 12 milyar lira.
ÇSG Bakanı Müezzinoğlu, “İşverenlere istihdam teşvikleri için İŞKUR 10 milyar liralık kaynak ayırdı” diyor. Sayın Müezzinoğlu, İŞKUR’un, devletin ve milletin bilmediği gizli bir hazinesi mi var? Güneş balçıkla sıvanmaz.
Sadık KARAKAŞ
