“İskenderun Körfezi’nde Kömürden Elektrik Üretimi ve Sağlık” Konulu Bir Panel Düzenlendi
İskenderun’da, Hatay Büyükşehir Belediyesi ve Hatay Tabip Odasının ev sahipliğinde, Adana Mersin ve Osmaniye Tabip Odaları ile Adana Mersin İskenderun Çevre Koruma Derneklerinin destekleriyle, Sağlık ve Çevre Birliği (HEAL) tarafından “İskenderun Körfezi’nde Kömürden Elektrik Üretimi ve Sağlık” konulu bir panel düzenlendi.
Düzenlenen panel kapsamında, bölgede yapılması planlanan yaklaşık 16 adet yeni kömür santralinin, burada yaşayan altı milyon insanın sağlığını tehdit ettiği vurgulandı. Ayrıca, yapılması planlanan bu termik santrallerin, sağlık sistemine de önemli maliyetler getireceği belirtildi.
Panelde kısa bir açılış konuşması yapan Hatay Tabip Odası Başkanı Halk Sağlığı Uzman Prof. Dr. Tacettin İnaldı, sağlıklı çevre olmadan sağlıklı yaşamın mümkün olmayacağının altını çizdi. Öne çıkan enerji kaynakları arasında yer alan fosil yakıtların çevreye önemli ölçüde olumsuz etkileri olduğunu hatırlatan İnaldı, fosil yakıtları ucuz enerji olarak görenlerin, uzun vadede yaşanacak sağlık sorunları ve ölümleri hesaba katmadıklarını kaydetti. Kirlenen su, hava ve toprağın tüm canlıların yaşamını olumsuz etkilediğini vurgulayan İnaldı, kirlenen çevreyi temizlemenin maliyetinin oldukça pahalı olduğunu ifade etti. En çevreci, en akılcı, uzun vadede daha ucuz olabilecek doğal enerji kaynaklarını tercih edilmesinin gerekliliğine vurgu yapan İnaldı; “Gelişmişlik istiyoruz elbet ancak bugünkü tüketim anlayışını sorguluyoruz. Nüfus artıyor, bir insanın tükettiği enerji de giderek artıyor. Sağlıklı toplum istiyoruz. dünyadaki yaşam bizden kaynaklı nedenlerle tehdit altına girmesin” şeklinde konuştu.
Daha sonra söz alan HEAL Hava Kalitesi ve Enerji Danışmanı Deniz Gümüşel, Sağlık ve Çevre Birliğini ve çalışmalarını anlattı. Gümüşel, HEAL’in “İskenderun Körfezi’nde Kömürden Elektrik Üretimi ve Sağlık” başlıklı yeni yayınında, İskenderun Körfezi’ni çevreleyen illerde (Adana, Hatay, Mersin ve Osmaniye) hâlihazırda sanayiden kaynaklı olarak var olan çevresel kirliliği ve halk sağlığı durumunu gözler önüne serdiğini kaydetti. Gümüşel; “Rapor, planlanan 16 yeni kömür yakıtlı termik santralinin yapılması durumunda, bölgedeki ağır metal ve hava kirliliğinin ve bağlantılı hastalık yükünün daha da artacağının altını çiziyor. Tıp dünyasının ortaya koyduğu bilimsel kanıtlarla termik santrallerin insan sağlığını nasıl etkilediğini aktaran raporda, halk sağlığına ilişkin bu kanıtların yeni santrallerin durdurulması için yürütülen kampanyalarda nasıl kullanılabileceği çeşitli araçlarla anlatılıyor” dedi.
Hava kirliliğinin en önemli sorun olduğunu vurgulayan Gümüşel; “Bölgede halen 4 termik santral faal olarak çalışmaya devam ediyor. Bu termik santrallerin, bölgedeki diğer ağır sanayi tesislerinin ve ısınma için yakılan kömürlerin neden olduğu hava kirliliği, bölgedeki 6 milyon insanın sağlığını halihazırda tehdit etmektedir. İskenderun Körfezi ve Çukurova bölgesinde Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na ait 8 hava kalitesi ölçüm istasyonunun 6’sından elde edilen ölçüm değerleri; hem ulusal standartların, hem de Dünya Sağlık Örgütü (WHO)’nün kılavuz değerlerinin üzerinde bir hava kirliliğinin yaşandığını ve bölgedeki insanların düzenli olarak sağlığa zararlı olduğu kanıtlanmış bir havayı soluduğunu gözler önüne seriyor.
HEAL, İskenderun Körfezi bölgesine özel olarak yaptığı çalışmada, bölgede yapılması planlanan 16 termik santralin zaten düşük olan hava kalitesi yüzünden var olan çevre ve sağlık sorunlarını daha da derinleştireceğini ortaya koyuyor. Termik santraller insan sağlığını tehdit eder ve bunun sonucunda oluşan sağlık maliyetleri nedeniyle kamu bütçesine ciddi bir külfet de getirmektedir” diye konuştu.
HEAL Hava Kalitesi ve Enerji Danışmanı Deniz Gümüşel, 2015 yılında yaptıkları “Ödenmeyen Sağlık Faturası” adlı araştırmaya göre, halihazırda Türkiye’de faaliyet gösteren 19 termik santralden kaynaklanan hava kirliliğinin sadece sağlık alanında yıllık 3.6 milyar avroya kadar çıkan bir maliyetinin olduğunu ve yılda 2876 erken ölüme yol açtığını belirtti. Gümüşel; “Türkiye’de PM maruziyetinin atfedilebilen sağlık sorunlarının %20’si termik santrallerde yakılan kömürden kaynaklanıyor. Bir fosil yakıt odaklı enerji merkezi ve Kirlilik Cenneti olarak İskenderun Körfezi ilk bşta ekonomik olarak iyi gibi görünse de sağlık tehdit altında demektir. Tarımın tamamen bitmesi, denizdeki canlıların yok olması, denize girilememesi, hastalıkların ve ölümlerin artması demektir” dedi.
Panelde paylaşılan bilimsel çalışmalar, bölgede halen işletmede olan ağır sanayi tesisleri, endüstriyel tarım faaliyetleri ve artan nüfusla birlikte trafik ve konut sektörlerinin ciddi çevresel kirliliğe yol açtığı ve halk sağlığını tehdit ettiğini ortaya koyuyor. Hekimler ve çevre bilim insanlarının ortak görüşü; yol açtığı hava kirliliği, ağır metal kirliliği ve diğer çevresel stresler nedeniyle, yeni kömürlü termik santrallerin bölgede var olan hastalık yükünü daha arttıracağı yönünde.
Panelde hekimler var olan bilimsel kanıtların, bölgede yapılması planlanan termik santral projelerinin önlenmesi için mücadele etmenin, kömürden elektrik üretimine karşı çıkmanın bir hekimlik görevi olduğu konusunda ortak görüş ifade ettiler.
