“Yerel Basın Kamu İlanlarına Muhtaç Hale Gelmiştir”
Geçtiğimiz hafta kutlanan gazeteciler ve basın bayramının ardından yerel basının yaşadığı sorunları gündeme getiren Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Hatay Milletvekili Serkan Topal, yerel demokrasinin gelişmesinde en büyük etkenlerden birisinin Yerel Basının varlığı ve özgürce yayın yapmasına bağlı olduğunu vurguladı.
Basın üzerindeki baskı ve sansürün her geçen gün artarak devam ettiğini öne süren Milletvekili Topal; “5187 sayılı Basın Kanununun 3. Maddesine göre, ‘Basın özgürdür. Bu özgürlük; bilgi edinme, yayma, eleştirme, yorumlama ve eser yaratma haklarını içerir…’ denmektedir. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 28. maddesine göre: “Basın hürdür, sansür edilemez…” ifadesinin yer almasına karşın Basın Üzerindeki baskı ve sansür her geçen gün artarak devam etmektedir. Demokrasinin en temel organlarından birisi, 4.kuvvet olarak bilinen özgür basındır. Yerel demokrasinin gelişmesinde en büyük etkenlerden birisi Yerel Basının varlığı ve özgürce yayın yapmasına bağlıdır. Son yıllarda gelişen elektronik medya haberciliği, sosyal ağların gelişmişliği, özellikte Yerel Gazetelerimizi zor durumda bırakmaktadır. Bu durum Yerel Basının kendi olanakları ile yaşamını devam ettirmesini olanaksız hale getirmiştir. Yerel Basın Kamu ilanlarına muhtaç hale gelmiştir. Basın İlan Kurumu ve Yerel Mülki idareler tarafından verilen ilanlar, siyasi otoritenin, Yerel Basın üzerindeki etki alanını artırmıştır” şeklinde konuştu.
Yerel basının sorunlarına yönelik, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay’ın cevaplaması istemi ile yazılı soru önergesi de veren Topal, şu sorulara yanıt aradı; “Ortadoğu’da ve özellikle Suriye’de yaşanan savaş ortamını ve gelişmeleri Türkiye’ye duyurmada büyük fedakârlık gösteren Hatay Yerel Basınına Basın İlan Kurumu tarafından son 7 yılda herhangi bir maddi destek sağlanmış mıdır?
Hatay ilimizde Basın İlan Kurumundan ilan alma vasıflarına sahip kaç basın kuruluşu vardır? İlan kriterlerini yerine getirdiği halde ilan alamayan veya ilan hakkı iptal edilen kuruluş var mıdır?
Yerel Basını destekleme adına vergi ve sigorta indirimi veya istihdam katkısı vermeyi düşünüyor musunuz?
Basının özgür olacağı Yerel ve Genel Basınının denetiminin objektif yapabileceği bir yasal düzenleme çalışmanız var mıdır? Örneğin “Basın Kartı” uygulamasını kamudan alıp bağımsız bir basın kurumuna vermeyi düşünüyor musunuz?”
Gazete ve Dergi Sayıları Her Geçen Gün Azalıyor
Öte yandan, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerinden ve medya yansımalarından derlenen bilgilere göre, gazete ve dergi sayısının her geçen gün azaldığı görüldü. 2015 yılında 6 bin 802 olan gazete ve dergi sayısının 2016 yılında 6 bin 265’e 2017 yılında ise 6 bin 124’e düştüğü gözlendi. Geçen yıl yayımlanan yayınların ise yüzde 59,6’sını dergilerin oluşturduğu saptandı.
Elde edilen veriler neticesinde gazete ve dergi sayılarının her geçen gün azaldığı görülürken, buna paralel olarak gazete ve dergi tirajlarının da düştüğü görüldü. 2016 yılına oranla 2017 yılında düşen tiraj oranı ise 2,6 olarak belirlendi. Bunun yanı sıra, 2017 yılında yayımlanan gazete ve dergilerin yıllık toplam tirajı 1 milyar 661 milyon 102 bin 580 olurken, bunun yüzde 93,9’unu gazetelerin oluşturduğu kaydedildi.
Geçen yıl yayımlanan gazetelerin de yüzde 90,8’inin yerel yayın yaptığı anlaşılırken, sadece yüzde 7,1’inin ulusal boyutta olması dikkat çekti. Dergilerin ise yüzde 33,7’si yerel iken, yüzde 61,2’sinin ulusal boyutta olduğu belirlendi. Gazete ve dergilerin yayımlanma aralıkları incelendiğinde de; gazetelerin yüzde 30,4’ünün haftalık, yüzde 26’sının haftada 2 ila 6 gün arası, yüzde 15,7’sinin ise aylık olarak yayımlandığı görüldü. Dergiler de ise bu dağılım; yüzde 24,8 aylık, yüzde 22,1 üç aylık, yüzde 16,2 de altı aylık şeklinde gerçekleşti. Raporda, Basın İlan Kurumu’nun verilerine de yer verilirken, 2017 yılında resmi ilan ve reklama yapılan ödemelerin yüzde 4,5 arttığı saptandı. (Haber: İlyas Edip TERBİYELİ)
