Üretimin durmaması için Kovid-19 salgınına rağmen işyerlerinde çalışmayı sürdüren işçiler bu fedakârlıklarına rağmen Kod 29 ile işten atılma tehdidi altında. Kod29’un kaldırılması için sosyal medyada #Ses Ver Kod 29 İptal Edilsin etiketiyle başlatılan kampanya ya birçok sendika başkanı da destek veriyor.
Salgın döneminde işten çıkarmaların yasaklanması yüzünden patronlar işçi çıkarmak istediğinde Kod 29 gerekçesine sığınıyor. Özellikle işyerlerinde sendikalaşan işçilerin Kod 29 ile işten atılması dikkat çekiyor. İş Kanunu 25/2’de belirtilen “Ahlak ve iyi niyet kurallarının ihlali” gerekçesiyle işçi çıkarmaya imkân tanıyan ve son derece sübjektif ölçütlere dayanan Kod 29, işçinin tazminat ve ihbar alamamasına neden oluyor. İşten çıkarılan işçinin ancak uzun yargı süreci sonunda hakkını alabileceği bir ortama kapı açan Kod 29 ile işten çıkarmalar hem işçiyi mağdur ediyor hem de yargı yükünün artmasına neden oluyor.
Son dönemde Kod 29 ile işten çıkarmaların arttığı da gözleniyor. Buna karşı sosyal medyada bir kampanya başlatan işçi sınıfı #SesVerKod29İptalEdilsin etiketiyle hem hükümetin hem de Türk kamuoyunun bu uygulamaya dikkatini çekiyor. İşçilerin başlattığı kampanyaya sanat, siyaset, medyadan da destek gelirken sendika başkanları da yayınladıkları mesajlarla Kod 29’un iptal edilmesini istiyor.
İş Sağlığı ve Güvenliği Meclisi (İSİG Meclisi) sosyal medyadan yaptığı paylaşımda, “Baldur, Ekmekçioğlu, Migros Depo, Sinbo, PTT, TÜVTÜRK, Yasin Kaplan Halı ve Güven Boya, Döhler, SML Etiket, Cem Bialetti, İzmir Büyükşehir Belediyesi, Ak Nişasta, Cargill, Uzel, CPS Otomotiv Tekstil” işçilerini hatırlatarak kampanyaya destek veriyor. Bağımsız Maden-İş Sendikası yaptığı paylaşımda Kod 29’a karşı Maden-iş direnişçisi işçilerin çağrısını paylaşırken, Cargill İşçi Komitesi de yaptığı paylaşımda, “İşçiler alın terinin karşılığını işsiz bırakılarak tazminatsız işten atılıp açlığa mahkûm edilerek almasının önlenmesi için Kod 29’un kaldırılmasını istiyor. İşimiz ve ekmeğimiz için artık mücadele zamanı” sloganını haklı olarak öne çıkarıyor. Bu mesajlar tüm işçi ve vatandaşlarımız tarafından önemsenmeli ve desteklenmelidir. Ancak toplu mücadelelerde başarı böyle sağlanabilir.
80 gündür Migros ve Anadolu Grubu önünde direnişte olan Depo, Liman, Tersane ve Deniz İşçileri Sendikası’na üye işçiler de, “Sicilimiz kirlendiği için iş bulamıyoruz Kod 29 kaldırılsın!” çağrısı yapıyor. Gaziantep’te direnişte olan işçilerin mücadelesi verdikleri çaba başarı sağlayabilir. Güven Boya işçileri de paylaştıkları sesli mesajlarda, “Kod 29 işçilerin değil, patronların ahlaksızlığıdır. Kod 29 işçinin alnına sürülmüş kara lekedir. Kod 29 işçi düşmanlığıdır, sendika düşmanlığıdır, zulümdür” ifadelerini haklı olarak kullanıyorlar. Birçok işçi Kod 29 nedeniyle işten çıkarıldıkları için işçi aranmasına rağmen başvurdukları yerlerden olumsuz yanıt aldıklarını bildiriyorlar. PTT-SEN de sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda işçilerin mesajlarını paylaşarak, “Patronların ahlak algısına göre sendikalı olmak, hak aramak suç biliyoruz. Bu suçu işlemeye devam edeceğiz. İşçilerin ahlaki değerlerine göre patronlardan hesap soracağımız günlere hazırlanıyoruz!” ifadelerine yer veriyorlar. Artık işçiler önümüzdeki günlerde daha da etkili eylemler yapacaklardır, yapmalıdırlar da.
DİSK Genel Sekreteri ve Birleşik Metal-İş Sendikası Genel Başkanı Adnan Serdaroğlu da yayınladığı mesajda şunları söyledi: “…Kod 29 gerekçesiyle işten atılan işçinin önemli psikolojik sorunlar yaşadığını biz son süreçte ortaya çıkan gelişmelerden ve işçilerin durumunda görüyoruz. Eğer işsizlik sigortasından işçi yararlanamıyorsa, kıdem tazminatı alamıyorsa ve sendikaya üye olduğu için işveren tarafından kazanılmış hakları ödenmeyerek cezalandırılıyorsa burada işçi, ailesiyle birlikte açlığa mahkûm ediliyor demektir. Sosyal olması gereken devlet bu arkadaşlarımıza en ufak bir yardımda bulunmamakla birlikte işverenlere bu hakkın kullanılması doğrultusunda esnek davranmaktadır. Bu gerekçeyle işten atılan işçilerin psikolojik sorunlar yaşadığını görmekteyiz. Kod 29 dünyanın hiçbir ülkesine bu kadar rahat ve geniş uygulanmayan, insanlık dışı bir uygulamadır. Derhal bundan vazgeçilmelidir. Devlet bu uygulamaya son vermelidir…”
Bu tespitten dolayı değerli başkanımı kutluyorum. Yaşasın işçilerin haklı mücadelesi.
Sadık KARAKAŞ
