Zaman ne çabuk değişiyor. Her yeni “değişim” furyaları, çok değişik tasarımları da beraberinde getiriyor. Tasarımlar, çok değişik başkalaştırma olarak karşımıza çıkıyor. En önemlisi ise hızla fazlalaşan insanların arkalarında bıraktığı “atıklar” dikkatimizi çekiyor. Etrafımızda görmeye alıştığımız çoğu atık nesneleri etrafımızdan temizlemek gerçekten zor bir işlem…
Yüz yıl evvel şehrimizde yaşayanlar şimdi şehrimizde olsaydı ne yaparlardı acaba? Caddeler, sokaklar, evler, insanlarımızın yaşam tarzları, yenen gıdalar velhasıl değişmedik şeylerin kalmadığı karşısında donar kalırlardı. Çok değil, bundan elli yıl evvel, çöp toplama işleri şehirde katır denilen hayvanlarla yapılırdı. Daha sonra hayvanlardan semerleri çıkartıldı ve kağnıya benzer çift tekerlekli tahta arabalara hayvanlar bağlandı ve çalı süpürgelerin marifetleriyle çöpler toplanmaya başlandı. Motorsuz bu arabaların ilk ortaya çıkmasıyla şehirde yaşayanlar, bu akıl almaz kolaylıktan ötürü, rahat bir nefes almaya başladılar. Artık her hayvanın semeri dolduğunda götürüp dökme külfetinden çöpçüler kurtulmuş oldu.
Derken, bu değişim rüzgârında, nüfus artışı ile de motorlu araçlar devreye girmeye başladı. Üstü açık damperli arabalara doluşan çöp toplayıcıları, her sokak başlarında birikim çukurlarını gezerek, kürekle arabanın kasalarına çöpleri toplayıp götürme hızına eriştiler. O günler neydi? Çöp birikme çukurlarının yanından, yönünden pis koku nedeniyle geçemezdiniz.
Daha sonra çukurların yerine yağ varilleri, üstü açık kamyonların yerine yarı kapalı araçlar göreve başladı. İnsanların artışı, arz ve taleplere yoğunluk getirdi. Zamanımız içerisinde, tertemiz ilaçlanan, taşımalık denilen toplama taşıyıcılarına biriktirilen atık denilen maddeler, el değmeden her yeri kapalı hidrolikli araçlarla götürüleceği yere götürülmektedir.
Değişim devam ediyor. Her çöp toplama araçlarında ve konteynerlerde yazan “Envitec” nedir diye hiç merak ettik mi? Şehrimizin her noktasında, disiplinli ve işlerini bilir ekipleriyle yoğun şekilde çalışan bu firma aslında örnek alınması gereken bir firmadır. Etrafımıza baktığımızda onları arı gibi çalışırken görür ve boş gözlerle bakar geçeriz. Aslında onlar bizim sağlığımızı ve rahat yaşam tarzımızı düzenleyen canlı mekanizmalardır. Ekiplerini kurmuşlar ve kendilerini insanlığa adamışlar.
Ben da onları ancak sizler kadar biliyor ve görüyorum. Merakım bu makalemi yazmaya vesile oldu. Atık çöp fabrika yapımı, bugünlerde gündem konumuz. Son beş yıl içerisinde çöp fabrikasının yapımı ile neler yaşadık bir hatırlayalım.
Şu zamana geldiğimiz halde çöp fabrikasının son gelişimleriyle ilgili kamuoyumuz yeterince aydınlatılmıyor. Hakikaten çöp fabrikasının akıbeti ne oldu? Yetkililer bu konuda gerçek açıklamalardan uzak… Hani milyonlarca lira harcanmıştı?.. Hani temeli atılmıştı?.. Ne bitmez bir çöp fabrikasıymış!
Envitec 2009 yılında, Körfez Belediyeler Birliği katı atık toplama ve bertarafı projesinin ihalesi sonucu 25 yıllık Yap-İşlet-Devret modeli ile üstlenilmesi sonucunda kurulmuş. Envitec ortakları arasında Enviro Metall GmbH Stuttgart, Almanya’da çevre temizliği konusunda uzmanlaşmış, Ankara merkezli Kanyol İnşaat altyapı ve üstyapı projelerinde uzman bir inşaat şirketidir. Ve yine Ludwigsburg, Almanya merkezli BIODEGMA GmbH kompostlama ve mekanik ve biyolojik atık bertarafı teknolojileri geliştirmektedir.
Envitec, 2009 Mart ayından buyana İskenderun bölgesinde katı atık toplama faaliyetlerini gerçekleştiriyor. İzmir, Mersin, Ankara başta olmak üzere Türkiye’nin çeşitli illerindeki belediyeler, katı atık birliğini yıllar öncesinden kurmalarına rağmen, İskenderun kadar sistemli çalışmalarda bulunamadılar. Defalarca mahkemelerle uğraştılar ve hala uğraşıyorlar.
İskenderun, katı atıkların bertaraf edilmesi noktasında önemli bir yol kat etti. Birliğe üye olan tüm belediyelerin çöpleri toplanacak, ayrıştırılacak ve daha sonra fabrikada işlenecek. Bu ihalenin altyapısı dört buçuk yıl önce tamamlanmış. Sadece Ankara’nın günlük beş bin ton çöpü var. Bu ölçüdeki çöp, Avrupa ülkelerinin hiçbir şehrinden çıkmıyor. Üstelik başkent Ankara’nın ÇED raporu bile yok. ‘Biz İskenderun’da Mart ayından sonra çöp toplama ve çevreyi temizlik işlerine başladık’ deniliyor ama son yıllarda bu firmada çalışanlar bayağı sancılı…
Envitec çalışanları, bugünlerde maaşlarını alamama sıkıntısıyla karşı karşıya! ‘Biz 300 kişi istihdam ediyoruz. Üstelik bu 300 kişiyi İskenderun’dan alıyoruz. Dışarıdan adam getirip çalıştırmıyoruz. Çalışmalar bittikten sonrada yaklaşık bin kişi istihdam edilecek ve bu rakamın tamamı da İskenderunlu olacak…’ dendi denmesine de halihazırda çalışanlar perişanlığı oynuyor.
İskenderun’un kirlenip, pislenmemesi uğruna her türlü özveride bulunan bu insanların geleceği gerçekten çok vahim! Firma yetkililerinin, bu işçiler için her hangi bir açıklama yapmaması ise ayrı bir konu… Son günlerde siyasi şekilde yapılan baskılar mı bu şirketi dar boğaza sürükledi bilmiyorum. Çünkü yeni belediyenin alt düzey yetkilileri, işçi alımlarıyla ilgili bu şirkete devamlı baskılar yaptığını ve bu baskılar karşısında üst düzey yönetiminde bulunan kişileri ısrarcı duruma soktuklarıyla ilgili dedikodulardan dolaşıyor. Envitec şirketini zora sokmakta ve bu yüzden dolayı da işçilerin maaşını alamaması tedirginliği ile karşı karşıya kaldıkları varsayımları konuşuldukça konuşuluyor.
Yeni eleman alınması ve yetiştirilmesi, şehrimize verilen hizmetlerin aksamasına ve zaman kaybına sebebiyet vereceğini bilenlerdeniz. Geçmiş günlerde İskenderun’da toplanmayan çöplerden ötürü şehrimizin ne denli zor durumda olduğu hala gözlerimizin önünde! Bir an evvel ENVİTEC’in işçilerle ilgili bu zor olan durumu çözeceği kanaatindeyim. İşçilerin hemen-hemen hepsi şu an zor durumda!
