Günaydın sevgili okuyucularım. Nasılsınız bu sabah? Bu haftanın bitiminde Kurban Bayramını kutlayacağız. Bu nedenle biraz bayramın anlamı ile ilgili yazılar paylaşmak istiyorum. Bugün Hz. İbrahim hakkında yarın da Kurban Bayramı hakkında bilgiler derleyip sizlerle paylaşacağım. Bayram ruhunu bugünden yaşamaya başlayalım. Sağlıcakla kalın… Yase
Hz. İbrahim
İbrahim veya Abraham, yaklaşık olarak MÖ 2. binyılda yaşadığına inanılan İbranî dinî şahsiyet. İslam’a göre bir peygamber, Msevilik ve Hıristiyanlığa göre ise din büyüğüdür. İshak ve İsmail’in babası olduğuna; Yahudilerin İshak’ın soyundan geldiğine, İsmail’in ise Arapların atalarından olduğuna inanılır. Bazı kaynaklar İbranilerin Hindistan bağlantısına ve İbrahim’in Hint kökenli bir rahip olarak batıya göç etmiş olabileceğini iddia ederler.
Musevilikte İbrahim
Musevilikte İbrahim inancı Tevrat anlatılarına dayanmaktadır; ilk adı Avram’dır ve Tanrı onun adını “ulusların babası” anlamına gelen Abraham’a değiştirmiştir. Nuh’un soyundan olan Terah’ın oğludur. Avram Harran’da yaşamıştır. 75 yaşındayken Tanrı’nın emriyle Kenan Ülkesine göçerek yıllarca burada yaşadı. Kenan’da kıtlık çıkması sonucu Mısır’a göçtü. Mısır’da zenginleşti ve Kenan’a döndü. Yeğeni Lut’un ve kendisinin hayvanlarının fazlalığı nedeniyle ayrılmak zorunda kaldılar. Lut, Sodom ve Gomora yönüne İbrahim ise aksi yöne gitti.
İbrahim 86 yaşındayken Hacer’den oğlu İsmail doğdu. Daha sonra İbrahim 100, Sara 90 yaşına ulaşmışken Sara’dan da İshak doğdu. (Yaratılış 17:17-27) Hacer ve İsmail’i Paran’a yolladı. Tevrat kaynakları “Paran” olarak anılan yerin Sina Dağı olduğunu ifade ederler. İsmail ve soyu orada büyüdü; Ürdün, Arabistan ve güney Edom’u ele geçirdi. İsmailîler Arapların atalarıydı.
İbrahim Kenan’da günden güne güçlendi ve zenginleşti, Negev’e göçtü. Negevde Sara’nın güzelliği dillere destandı ve Negev hükümdarı İbrahim’in karısı Sara’yı yanına istetti. Bu dönemde Kral’ın beğendiği kadınlar eğer evli ise öldürülüyordu. Bundan dolayı da İbrahim karısı Sara’yı kız kardeşi olarak tanıttı ve Filist kralı Avimelek’e hediye etti. Tanrı rüyasında Avimelek’e görünerek ona kızdı ve Sara’yı geri vermezse soyunu yok edeceğini, Filist’i başına yıkacağını söyledi. Avimelek korkarak karısı Sara’yı İbrahim’e geri verdi. Ayrıca İbrahim’e davar, sığır, eşya, köle ve 1000 talant gümüş verdi. Avimelek İbrahim’e karısını niçin kız kardeşi olarak tanıttığını sordu, İbrahim; “Karım yüzünden beni öldürebilirler diye düşündüm. Üstelik Sara gerçekten kız kardeşimdir. Babamız bir, annemiz ayrıdır. Onunla evlendim. Tanrı beni babamın evinden gurbete gönderdiği zaman karıma, ‘Bana sevgini şöyle göstereceksin: Gideceğimiz her yerde kardeşin olduğumu söyle’ dedim.” diye cevap verdi. Avimelek İbrahim’e karısı Sara’yı geri verdi. Bunun yanı sıra ona davar, sığır, köleler, cariyeler de verdi.(Yaratılış 20:11-14)
Daha sonra Avimelek ve İbrahim Beet Şeba’da bir antlaşma yaptı. İbrahim 175 yaşında öldü. İsmail ve İshak onu Hitit’li Efron’un tarlasındaki Makpela mağarasına gömdü. İbrahim tarlayı Efron’dan 400 şekel gümüşe almıştı. İbrahim ölünce Kenan’daki ailesinin ve mirasının başına İshak geçti. İsmail ise krallığına döndü.
İslam’da İbrahim
İbrahim müslümanlık açısından haniflik, kurban, Kabenin inşa edilmesi, Nemrut’la mücadele ve nemrut tarafından atıldığı ateşte yanmama gibi hikayelerin sembol kişisidir. Kur’anda birçok ayette ismi geçer. Peygamber olarak kabul edilir ve Allah kendisine samimiyetinden dolayı “Halil” yani dost sıfatını vermiştir. Ayrıca, İbrahim Peygamber’in “Hanif” yani Allah’ın birliğine inanan, Allah’a ortak koşmayan biri olduğu özellikle belirtilmiş ve Onu sevenlerin de Allah’ı bir olarak bilmeleri ve Allah’a ortak koşmamaları istenmiştir.
İbrahim’in Kabe’yi oğlu İsmail ile birlikte inşa ettiğine ve insanları Hacca çağırdığına inanılır. İslam’da İbrahim’in gördüğü rüyayı oğlu İsmail’i kurban etmesinin istenmesi şeklinde yorumlayarak O’nu kurban etmek üzere götürdüğüne ve bu teslimiyetin Tanrı tarafından ödüllendirilerek kendisine bir melek eşliğinde gökten bir koç indirildiğine inanılır. Kur’anda çocuğun isimi verilmeden anlatılan bu hikaye Kurban Bayramlarında tekrar anlatılır.
Bu konu Saffat Suresinde şöyle anlatılmaktadır: “Ey Rabbim! Bana salihlerden olacak bir çocuk bağışla. Biz de ona uysal bir oğul müjdeledik.”
Çocuk kendisiyle birlikte koşup yürüyecek yaşa gelince İbrahim ona, “Yavrum, ben rüyamda seni boğazladığımı gördüm. Düşün bakalım, ne dersin?” dedi. O da, “Babacığım, emrolunduğun şeyi yap. İnşaallah beni sabredenlerden bulacaksın” dedi.
Nihayet her ikisi de boyun eğip, İbrahim de onu yüz üstü yere yatırınca ona, şöyle seslendik: “Ey İbrahim! Gördüğün rüyayı yerine getirdin. Şüphesiz biz iyilik yapanları böyle mükafatlandırırız.” “Şüphesiz bu apaçık bir imtihandır.”
Biz, (İbrahim’e) büyük bir kurbanlık vererek O’nu kurtardık. Sonradan gelenler arasında ona güzel bir ad bıraktık. İbrahim’e selam olsun.(Saffat:100-109) İbrahim, Kur’ana göre Allah’a teslim olmuş (Müslüman) bir haniftir.
İbrahim ne Yahudi idi ne de Hıristiyan. Fakat o, hanif (Allah’ı bir tanıyan, hakka yönelen) bir Müslüman’dı. Allah’a ortak koşanlardan da değildi. (3, 67)
Kuran’da İbrahim’in, putperestlerle ve kendini ilah sayan Nemrutla yaptığı çetin mücadele anlatılmaktadır. Bu tartışmalarda ona cevap veremeyenler, onu ateşe atarak cezalandırmak istemişler fakat bunda başarılı olamamışlardır. Ateşin İbrahim için bir gül bahçesine dönüştüğü rivayet edilir.
İbrahim’in Ateşe Atılma Kıssası
Kur’an ve bazı Yahudi efsanelerinde İbrahim’in ateşe atılma hikâyesine rastlanır. İbrahim Nemrut’u ve putları ilah edinmeyi asla kabul etmemiş, putları kimse görmeden kırarak baltayı büyük putun boynuna saplamış ve Nemrut’u tek tanrı inancına çağırmıştır. İbrahim’in çağrısına kulak asmayan Nemrut, büyük bir ateş yaktırıp, İbrahim’i mancınık ile ateşe attırmış, ama ateş Allah’ın emri ile onu yakmamıştır. Rivayete göre İbrahim ateşlerin içindeyken onun Tanrısı ateşi ona bir gül bahçesi haline getirmiştir. Efsanenin Türkiye versiyonunda olay Urfa’da gerçekleşir, ateş göle (balıklıgöl), odunlar ise gölde yüzen balıklara dönüşür.
“Yakın onu! Bir şey yapacaksanız onu yakın da, Tanrılarınıza yardım etmiş olun!’ dediler. Bizse şöyle dedik: ‘Ey ateş! Soğu! Ve esenlik ol İbrahim’e!” (Enbiya suresi; 68-69) Midraşik efsanelerde hikâye daha ayrıntılıdır. Ayrıca bu anlatımların yine Tevrat’ın Daniel bölümünde Kral Nebukadnezar’ın fırına attırdığı 3 Yahudi genci ile ilgili (Danyal kitabı 3: 12-28) bir başka efsanenin uyarlaması olduğu iddiaları mevcuttur.
Günün Şiiri
Hz. İbrahim
Kabe’nin içinde putlar
İbrahim sesleniyor ALLAH var
Allah’ı bırakıp da putlara mı inanıyorsunuz
Hattabın dediği gibi inanıyorsanız da acıkınca niye yiyorsunuz
Kabe’nin etrafı sessiz çıkmış ahmaklar ava
İbrahim girdi Kabe içindeki putların yanına
Asasıyla kırdı putların hepsini
En büyüğünü bıraktı ondan sorarlar diye putların akıbetini
Baltasını da koydu büyük putun omzuna
Ahmakları bekliyordu Kabe’nin ortasında
Görünce bu sahneyi ahmaklar döndüler çılgına
Sen mi yaptın bunu bizim putlarımıza
O yapmış dedi İbrahim baksanıza balta onda
Niye ona sormuyorsunuz büyük puta
Ahmaklar put hiç konuşur mu insanla İbrahim dediler
Sen bizle alay mı ediyorsun diye öfkelendiler
Zavallılar dedi İbrahim
Konuşmaktan yaratmaktan aciz olana niye taparsınız anlamış değilim
Cenk Bulut
Günün Sözü
Öğrendiklerini bir saat gibi cebinde taşı; ikide bir saati olduğunu göstermek isteyen insanlar gibi ortaya çıkarma; eğer birisi sana saati sorarsa söylersin; ama her saat başında saat kulesi gibi ötme!
Lord Chesterfield
