Günaydın sevgili okuyucularım, nasılsınız bu sabah. Pazar günü 1 Mayıs, yani işçi ve emekçilerin bayramı. Biliyorsunuz, özel günlerde o günün anlam ve önemine dair bilgiler paylaşırım. Bakalım 1 Mayıs İşçi ve Emekçi bayramının tarihçesi nedir, nasıl oluşmuştur. Sağlık ve sevgiyle kalın sevgili okuyucularım. Yase
1 Mayıs İşçi Bayramı
1 Mayıs İşçi ve Emekçiler Bayramı, işçi ve emekçiler tarafından dünya çapında kutlanan, birlik, dayanışma ve haksızlıklarla mücadele günü. Dünya üzerindeki pek çok ülkede, resmî tatil olarak kabul edilmektedir. Türkiye’de ilk kez 1923’te resmî olarak kutlanmıştır. 2008 Nisan’ında, “Emek ve Dayanışma Günü” olarak kutlanması kabul edilmiştir. 22 Nisan 2009 tarihinde TBMM’de kabul edilen yasa ile 1 Mayıs resmi tatil ilan edilmiştir.
Tarihçe
İlk kez 1856’da Avustralya’nın Melbourne kentinde taş ve inşaat işçileri, günde sekiz saatlik iş günü için Melbourne Üniversitesi’nden Parlamento Evi’ne kadar bir yürüyüş düzenlediler.
1 Mayıs 1886’da Amerika İşçi Sendikaları Konfederasyonu önderliğinde işçiler günde 12 saat, haftada 6 gün olan çalışma takvimine karşı, günlük 8 saatlik çalışma talebiyle iş bıraktılar. Şikago’da yapılan gösterilere yarım milyon işçi katıldı. Luizvil’de (Kentaki) 6 binden fazla siyah ve beyaz işçi, birlikte yürüdü. O dönemde Luizvil’deki parklar, siyahlara kapalıydı. İşçiler, sokaklarda yürüdükten sonra hep birlikte Ulusal Park’a girdi. Her eyalet ve kentte, siyah ve beyaz işçilerin birlikte yaptığı gösteriler, gazeteler tarafından, ‘Böylece ön yargı duvarı yıkılmış oldu’ şeklinde yorumlanmıştı.
Bu gösteriler 1 Mayıs’ı izleyen günlerde tüm harareti ile devam etti ve 4 Mayıs’ta kanlı Haymarket Olayı’na yol açtı. Uygulanan yasal baskılarla bu gösterinin tekrarlanması engellendi. 14 Temmuz-21 Temmuz 1889’da toplanan İkinci Enternasyonal’de Fransız bir işçi temsilcisinin önerisiyle 1 Mayıs gününün tüm dünyada “Birlik, mücadele ve dayanışma günü ” olarak kutlanmasına karar verildi. Böylece ikinci gösteri 1890 yılında yapılabildi.
Zamanla 8 saatlik işgünü birçok ülkede resmen kabul edildi. 1 Mayıs böylece işçilerin birlik ve dayanışmasını yansıtan bir bayram niteliğini kazandı. Günümüzde sosyalist ülkelerde (Çin Halk Cumhuriyeti, Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti, Vietnam, Laos, Küba, Venezuela, Nepal, Bolivya) ve daha birçok ülkede tatil günü olan 1 Mayıs’ı işçiler büyük kitle gösterileriyle kutlar; bazı ülkelerde 1 Mayıs siyasal bir eylem biçimini de alır.
Günün Şiiri
1 MAYIS
Bu gün bir mayıs
Bütün emekçiler meydanlardayız.
Bu gün, daha da farklı bağırmaktayız,
Çünkü bayramımızı haykırmaktayız.
Bu gün taksimi, gün doğduyu, Tandoğan’ı
Yani, isimsiz bütün alanları
Güm güm vuran, davulun tokmağını
Duymayan kalmasın, işçi bayramını.
Bir gün sende kabullenirsin
Bu gün bayram, tatil dersin
Sende gelip halaya girersin
İşte o zaman emekçisin, bizdensin.
Biz öylede, böylede yine geliriz,
Sizden isteğimiz, saygı göstermeniz.
Üzerimize, panzerlerle gelmemeniz,
Emekçileri kuyruklarda öldürmemeniz.
Sizde emekçiyim diyorsanız,
Bir mayıs bayramınız, katılmalısınız.
Haklarınız için ölenleri, rahmetle anmalısınız.
Hiç değilse, alnınızdan akan tere saygı duymalısınız.
Resul YALLIÇ
