Şimdiki Çocuklar Harika!

Rengi Atatürk mavisi gözlerinde ışıldayan bilge gülümseyişiyle “günaydın” dedi önce Arel.. Sonra bilim ve aklın aydınlığında sorguladı; “Öğretmenim, size söylediğim ve sizin de olur dediğiniz ‘küçük mucitler’ etkinliğini ne zaman yapacağız?”

Sınıfta oluşturduğu ARGE ekibinin lideri Arel, “Bilim Çocuk, Meraklı Çocuk” adlı dergilerin tiryakisiydi.. Bu dergilerden ve internetten yararlanarak yaptığı ilginç buluşları sınıfa taşıyor, Prof. Zihni Sinir rolünde arkadaşlarına sunuyordu.. Keşfetme merakı, ilgisi, hevesi, heyecanı aktif, harika çocuklardan biriydi özetle..

Anne babaların hatıralarında kayıtlıdır, öğrenme merakıyla kendisini ve çevresini tanımaya yönelen çocuklarımızın yaşına uygun bilgi, beceri, yetenek ve tutum kazanımlarına göre değişerek gelişmelerinin kanıtları.. Mesela; bebemizin doğumdan kısa bir süre sonra çevresinde gördüğü, dokunduğu şeylere karşı ilgi ve hayretle bakmaya başladığı, birkaç ay içinde yeni şeyler görmeye, onlara dokunmaya, ağzına götürerek tanımaya yönelik davranışlar gösterdiği.. Devamında emeklediği, ayağa kalktığı, yürüdüğü, eş zamanda konuşma, çevresinde olup bitenleri anlama, neden sonuç bağlarını görme gibi bilişsel yetilerinin hızla geliştiği.. Kendi öğrenmesinin bilinciyle, yere, göğe, denize, toprağa, ağaca, kuşa dek sürekli sorular sorduğu, sorularına yanıtlar buldukça öğrenme ilgi, merak, heves, istek, beceri, algılama ve kavrama kapsamının giderek arttığı gibi.. Her çocuk yaratıcı yetilerin sahibi, her çocuk harika, her çocuk kaşif, her çocuk mucitti özetle..

Çocuklarımızın bütünü algıladıklarını ve bütünü parçalara ayırmaktan müthiş bir haz duyduklarını biliyoruz.. Örneğin, yeni aldığı bir oyuncağın üzerinden henüz birkaç saat bile geçmeden, çocukları tarafından parçalanma ve  yeniden birleştirilme olayına her anne baba mutlaka tanık olmuştur.. Çocuklarının; “acaba içinde ne var” sorgulu öğrenme merakıyla bilmeye yönelişlerinde, algıladıkları bütünü parçalayıp yeniden birleştirme çabalarına “analiz-sentez” diyen ailelerin içinde yer aldığı toplumlar, bilim ve teknoloji üretiyor..

Ya biz?  “Dur, yapma, etme, oynama, kırarsın, bozarsın, cıs!” Ailede başlıyor önce öğrenme merakını frenleyip yaratıcı yönlerini köreltme durumu.. Ya okulda? Mesela, biz öğretmenler, “yaratıcı yönlerini açığa çıkartabilmeleri” anlamıyla mı, yoksa “yaratıcı yönlerinin kapılarını sıkı sıkıya kapamaları” anlamıyla mı yaklaşıyoruz öğrencilerimize?

Yaratıcı düşünme becerisinin temelinde ne var? “Yapılandırmacı öğrenme yaklaşımını benimsemiş öğrenci merkezli eğitim” elbette.. Peki, bu öğrenme yaklaşımının uygulandığı ortamlarda öğrencilerimiz ne yapar? Herkesin gördüğünü onlar da görür, fakat daha önce hiç kimsenin düşünmediğini düşünme ortamı bulur ve daha önce hiç kimsenin yapmaya kalkışmadığını yapabilir.. Sıradan bir şeyin sıradan olmayan, sıra dışı biçimde farkına varır.. Ne gördüğüne değil nasıl baktığına göre anlam verir.. Yapılandırmacı öğretim yaklaşımında öğrencinin dünyayı bütünüyle kendine özgü biçimde görmesi, şekillendirmesi ve düzenlemesi vardır.. Birbirinden ilgisiz gibi görülen parçalar arasında bağ kurabilir, bir araya getirerek yeni bir sentez yapabilir.. Örneğin Arel, Yusuf, Efe, Elif, Deniz, Emre, Sudeler, Derin, Beril, Tuanalar, Orhun, Göktürk, Dilara, Arda, Melis, Meltem, Tuna, Katibe, Orkan, Ada, Rüya, Ali, Ege, Toprak, Ayşenur, Ezel, Yunus, Doğukan, Zelil, Çınar, Damlasu, Mehmet, Enes, Enver, Asel..

Dersin adı, Fen ve Teknoloji, ünitenin adı, Yaşamımızdaki Elektrik.. Arellerin keşif merakıyla yol aldıkları zihinsel haritalarındaki bütünlük ne? Bir gün öncesinden bir gün sonrasına hazırlık: Evden getirdikleri eski, bozuk oyuncak arabalar, bebekler, robotlar.. Pil, kablo, ampul, tornavida, pense vb.. Çocuklar, keşif yolculuğunda neler yapıyor? Parça analizi.. Eski oyuncaklardan sökülen dinamo, müzik çipi.. Yeni pil ve kablolar.. Anahtar yerine oyuncak arabanın uzaktan kumandası.. Ve tasarladığı teknolojik ürünlerin özgün bir şekilde ifadesi.. Müzikli pervane, ışıklı toka, sihirli kalem, mekanik el, yapay gökkuşağı, pet şişeden tren, gemi, kalemlik, giysi tasarımı, bozuk oyuncağın tamiri vd..

 “Şimdiki çocuklar harika!” Aziz Nesin’in, iki öğrencinin mektup arkadaşlığından yola çıkarak yazdığı kitabının adı..  Öğretmenler yıllar yılı söyler durur bu gerçeği. “Her çocuk bir harika!” Öğrencilerimizin etkileşim içinde oldukları öğrenci merkezli eğitimde, tartışma, problem çözme, araştırma, inceleme, sorgulama, yaratıcı düşünebilmenin demokratik ortamlarını hazırlayıp, yaparak yaşayarak sergiledikleri somut etkinliklerle; bugünlerinden yarınlarını görebilmek ne güzel!

Selam ve saygılar… ozdemirgurcan23@gmail.com